Przez dwa dni w Warszawie (12-13 lutego 2019 roku) przedstawiciele Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej oraz Instytucji Zarządzających Regionalnymi Programami Operacyjnymi, w tym przedstawiciele województwa pomorskiego, dyskutowali o wizji rozwoju ekonomii społecznej w nadchodzącej perspektywie finansowej UE. Spotkanie odbyło się w ramach realizowanego przez Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych projektu Spójna Integracja Rozwoju Ekonomii Społecznej (SIRES).
Wsparcie rozwoju ekonomii społecznej po 2020 r. ze środków EFS – projektowanie na poziomie wspólnotowym
Jak wynika z informacji udzielonych podczas spotkania przez przedstawicieli MIR, następca Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2021-2027, EFS+ określony został w formie 11 celów szczegółowych (dawne priorytety inwestycyjne) skupionych w trzech obszarach: zatrudnienie, edukacja i włączenie społeczne. Brakuje tym samym wyodrębnionego celu szczegółowego dotyczącego gospodarki społecznej. W opinii przedstawicieli ministerstwa, najważniejszymi wyzwaniami w zakresie kształtu polityki rozwojowej w obszarze ekonomii społecznej jest m.in. brak możliwości bezpośredniego przekazywania środków finansowych uczestnikom projektów w tym np. podmiotom korzystającym z dotacji czy stypendiów. Według proponowanych zapisów EFS+ każdy z podmiotów korzystający z dotacji musiałby być uznany za beneficjenta wsparcia, co w rezultacie może wymuszać na podmiotach ekonomii społecznej więcej zobowiązań administracyjnych (np. dodatkowy monitoring, sprawozdawczość). Ponadto projekt Rozporządzenia dot. EFS+ ustala na poziomie UE definicję przedsiębiorstwa społecznego, co w efekcie może rodzić różnego rodzaju niezgodności natury prawnej (np. kwestia definicji PS w projektowanej Ustawie o Ekonomii Społecznej i Solidarnej) lub niezgodności z powszechnie stosowanym w kraju modelem ekonomii społecznej. W projektowanym przez Komisję Europejską Rozporządzeniu ws. EFS+, status przedsiębiorstwa społecznego mogłyby mieć różnego typu podmioty gospodarczego, niezależnie od formy prawnej lub nawet osoby fizyczne.Prezentacja Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju uzupełniona została telekonferencją z przedstawicielami Komisji Europejskiej.Więcej informacji o ES w nowej perspektywie finansowej UE znaleźć można w prezentacji przedstawicieli Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju oraz w zapisie z webinarium zrealizowanego w ramach projektu SIRES.
Zapis webinarium dotyczącego przybliżenia założeń i negocjacji dot. Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (30.01.2019) Ekspert: Paweł Szymański, Departament EFS Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju
Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej do 2023 r. Ekonomia Solidarności Społecznej (KPRES)
Poza instrumentami wynikającymi z polityki spójności UE, rozwój ekonomii społecznej w Polsce zależy również od instrumentów polityki rządowej i samorządowej. Koordynatorem na poziomie krajowym jest natomiast Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, którego przedstawiciele również uczestniczyli w spotkaniu. Obecnie obowiązujący, zaktualizowany Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej do 2023 roku ujmuje trzy kluczowe sfery w których rozwijać się będzie ekonomia społeczna: zatrudnienie i reintegracja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, usługi społeczne, innowacja społeczne i gospodarcze.Więcej informacji o krajowej koordynacji rozwoju ES znaleźć można w prezentacji MRPiPS:
Wnioski przedstawicieli ROPS i IZ dot. przyszłości rozwoju ES
Przedstawiciele regionów, reprezentujący Regionalne Ośrodki Polityki Społecznej oraz Instytucje Zarządzające Regionalnymi Programami Operacyjnymi wzięli udział w moderowanej dyskusji, która dotyczyła pięciu zagadnień kluczowych dla rozwoju ES: grupy docelowe (objęte wsparciem ES), terytoria marginalizowane – kwestia objęcia szczególnym wsparciem określonych obszarów w kraju (nawiązanie do projektu Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego do 2030 roku) wspieranie podaży ES – czyli rozwój podmiotów ekonomii społecznej, wspieranie popytu na usługi ES, koordynacja krajowa i regionalna ES.
Cezary Miżejewski (Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych) Fot. OZRSS Zachęcamy do zapoznania się z najważniejszymi wnioskami z dyskusji:
Wyniki badań GUS i MRPiPS
Uzupełnieniem dyskusji prowadzonych podczas spotkania były prezentacje badań z obszaru ekonomii społecznej prowadzonych w ostatnim czasie przez Główny Urząd Statystyczny oraz Departament Ekonomii Społecznej i Solidarnej MRPiPS : Organizacje non-profit jako podmioty ekonomii społecznej, Rozwój ekonomii społecznej w jednostkach samorządu terytorialnego.
Kwestia badań i monitoringu jest niezwykle ważna również w kontekście w/w wyzwań. Koordynator krajowy (MRPiPS) jak i koordynatorzy regionalni (ROPS), projektując polityki w zakresie wspierania rozwoju ES powinni opierać się przede wszystkim na wiedzy. Raporty z badań dostępne są na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego.
