Celem strategicznym PROO jest budowa silnego, sprawnego, różnorodnego i niezależnego sektora organizacji obywatelskich. Program jest odpowiedzią na znane bolączki III sektora, jak np.:
- brak stabilności finansowej i trudności w pozyskiwaniu środków,
- uzależnienie od środków publicznych czy braki kadrowe,
- rozwarstwienie zasobów w sektorze (10% największych organizacji gromadzi 86% dochodów całego sektora i dysponuje 95% zasobów ludzkich).
Droga do osiągnięcia celu PROO prowadzi przez wsparcie rozwoju instytucjonalnego organizacji, podniesienie jakości ich działania, zwiększenie zaangażowania w życie publiczne oraz wzmocnienie ich funkcji kontrolnych i eksperckich. W szczególności działania programowe będą kierowane do organizacji działających w mniejszych ośrodkach, tam gdzie reagują na rzeczywiste potrzeby wspólnot oraz realne potrzeby mieszkańców.
Przyjmując PROO Polska dołączyła do grona rozwiniętych demokracji – w krajach zachodnich skutecznie funkcjonują podobne systemy (np. „Big Lottery Fund” w Wielkiej Brytanii czy „Europa dla Obywateli” prowadzony przez unijną EACEA). Wzorując się na zagranicznych rozwiązaniach, zapewniono w programie różnorodne, elastyczne i dopasowane do potrzeb sektora formy takiego wsparcia.
– PROO otwiera nowy rozdział w historii III sektora w Polsce. Chcemy, żeby polskie organizacje były takie, jak polskie firmy: nowoczesne, profesjonalne, dobrze zorganizowane. Program przełoży się nie tylko na poprawę kondycji i stabilności finansowej organizacji, ale także na wzrost aktywności obywateli w życiu społecznym – mówi Wojciech Kaczmarczyk, dyrektor Narodowego Instytutu Wolności, instytucji która zarządza Programem.
Program wprowadza, w oparciu o art. 31 Ustawy o Narodowym Instytucie Wolności, nową z punktu widzenia współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych w Polsce, formę wsparcia instytucjonalnego, poza utrwalonym w UDPPiW systemem zlecania zadań publicznych.
PROO będzie finansowany z Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, który stanowi 4% wpływów z dopłat w grach objętych monopolem państwa (na podstawie art. 88a ustawy o grach hazardowych). W latach 2018-2030 rząd przeznaczy na PROO ok. 585 mln zł. Program zakłada wsparcie w tym okresie ponad 11 000 organizacji. Granty będzie można otrzymać w formule otwartych konkursów dotacyjnych w pięciu priorytetach PROO, czyli:
- Priorytet 1. Zrównoważony rozwój organizacyjny
- Priorytet 2. Kapitały żelazne
- Priorytet 3. Rozwój instytucjonalny lokalnych organizacji strażniczych i mediów obywatelskich
- Priorytet 4. Rozwój instytucjonalny think-tanków obywatelskich
- Priorytet 5. Wsparcie doraźne
Ważnym elementem programu jest specjalne wsparcie dla organizacji strażniczych i think-tanków obywatelskich, które ma wzmocnić funkcje kontrolne i eksperckie tych organizacji.
Program został zainicjowany przez Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego, wicepremiera Piotra Glińskiego. Rozpoczęcie naboru wniosków w ramach pierwszych konkursów PROO jest planowane wczesną jesienią 2018 roku.
